پلي آميد در گروه ترموپلاست ها يک خانواده پليمري را تشکيل ميدهند که ميتوانند زنجيره هاي ماکرومولکولي خود را بر اساس يک يا دو ماده اوليه (دو نوع مونومر) به صورت ذيل تشکيل دهند:
1. پلي آميدهايي که بر پايه يک ماده اوليه به نام دي آمين تشکيل ميشوند و فرمول عمومي آن (-NH-(CH2) x-CO-)n ميباشد.
شناسايي اين گونه پلي آميدها بر اساس تعداد اتم هاي کربن در مولکول اوليه آن است که از جمع (C+1)x به دست مي آيد و x نشانگر تعداد گروه CH2 در مولکول ميباشد. به طور مثال عدد x براي پلي آميدهاي 6 و 11 و 12 برابر است با:
PA6: x=5 PA11: x=10 PA12: x=11
2. پلي آميدهايي که ساختار مونومري آنها بر اساس دو ماده اوليه دي آمين و اسيد دي کربن پايه ريزي شده و داراي فرمول عمومي (NH-(CH2)6-NH-CO-(CH2)y-CO-)n ميباشد.
شناسايي اينگونه پلي آميدها نيز بر اساس تعداد اتم هاي کربن هر گروه انجام ميگيرد و y نشان دهنده عدد دوم است که از جمع (C+2)y به دست مي آيد. براي مثال عدد y براي پلي آميدهاي 66 و 610 و 612 برابر است با :
PA66: y=4 PA610: y=8 PA12: y=10
تفاوت بين پلي آميدها را ميتوان تفاوت در درجه کريستاليتي آنها، زوج يا فرد بودن تعداد کربن و بالاخره تفاوت در فاصله بين زنجيره هاي مولکولي و به عبارتي تفاوت در شدت و ضعف نيروهاي بين مولکولي آن ها دانست.
در پلي آميدهايي که تعداد اتم هاي کربن آنها زوج باشد. مثل PA6، PA10 و يا PA12 گروهCO- يک زنجيره و گروه NH- زنجيره جانبي آن طوري در برابر يکديگر قرار ميگيرند که ميتوان ماکزيمم نيروي جاذبه بين مولکولي را ايجاد کنند. اين امر عامل اصلي در بالا بودن ويژگي مکانيکي اين نوع پلي آميدها ميباشد.
بر عکس در پلي آميدهايي که تعداد کربن آن ها فرد باشد مثل PA11 اين هماهنگي وجود نخواهد داشت. بدين ترتيب ماکرومولکول هاي همجوار از نيروي جاذبه بين مولکولي کمتري برخوردار خواهند شد و پليمر حاصله، پلي آميد نرم تر اما با قدرت ضربه پذيري بيشتر خواهد شد.
به طور کلي ويژگي هاي پلي آميدهاي نيمه کريستال تابعي از پارامتر هاي ذيل ميباشد:
درصد کريستاليتي پليمر
درصد رطوبت جذب شده
درصد و نوع نرم کننده هاي مصرفي
درصد، اندازه و نوع تقويت کننده ها (الياف شيشه يا کربن)
ويژگي هاي عمومي پلي آميدها :
پلي آميدها ترموپلاست هايي نيمه کريستال (تا60% کريستاليتي) با جرم مخصوص g/cm31.12 – 1.14 -300 C تا +700 C بدون مشکل قابل استفاده ميباشند. اين مواد قابل پخت و استريل شدن بوده ولي استمرار در پخت آنها باعث جذب رطوبت و تغييرات ابعادي محصول ميگردد.
ويژگي مکانيکي، محدوده ذوب شوندگي کريستال ها و جذب رطوبت پلي آميدها تابعي از درجه کريستالي آنها ميباشد. با افزايش درصد کريستاليتي، ويژگي پلي آميدها مانند مدول الاستيکي، مقدار تنش در نقطه تسليم، مقاومت شيميايي و درجه ذوب شوندگي افزايش و در مقابل ازدياد طول، ويژگي ايزولاسيوني، ضريب دي الکتريکي، شفافيت و تمايل به جذب رطوبت پليمر در آب 200 Cکاهش ميابد.
نقاط قوت پلي آميدها :
مقاومت خوب در برابر حلال ها و مواد نفتي، استحکام و چقرمگي خوب، ضربه پذيري، مقاومت در برابر ساييدگي، مقاومت عالي در برابر خستگي و قابليت انعطاف پذيري .
نقاط ضعف پلي آميدها :
از نقاط ضعف آن ميتوان به گراني، جذب مقدار زياد آب و همچنين نداشتن مقاومت در برابر اسيدهاي قوي اشاره کرد.
کاربرد پلي آميدها :
در توليد ورق، لوله، شيلنگ، فيلم، روکش هاي مقاوم کابل و مفتول در برابر خورندگي، چرخ دنده، قاب پمپ ها و مته برقي، فلاش دوربين، قاب چراغ هاي خودرو، تسمه هاي بسته بندي، تانک و مخازن روغن سوخت، واشر، فيلتر روغن، کلاه ايمني، طناب و برس، موي عروسک و …
کلمات کليدي: توسعه تفلون – تفلون PTFE – پلي آميد PA – پلي استال POM – پلي اورتان PUR – پيک PEEK - ورق – ميلگرد – لوله – تفلون PTFE چيست؟ - ورق تفلون PTFE – ميلگرد تفلون PTFE – لوله تفلون PTFE – ورق پلي آميد PA – ميلگرد پلي آميد PA – ورق پلي استال POM – ميلگرد پلي استال POM – ورق پلي اورتان PUR – ميلگرد پلي اورتان PUR – ميلگرد پيک PEEK – تفلون برنز PTFE + BR – تفلون کربن PTFE + Cr – تفلون گلاس PTFE + Gl - پي تي اف اي - پلي آميد کست - زلاميد - تترافلوئوراتيلن - پليمر - پلاستيک
گردآورنده: پريسا اکبري